Przy spotkaniu osoby z osobowością unikającą można poczynić błędne założenie, że takiej osobie w ogóle nie zależy na bliskości. W rzeczywistości taka osoba bardzo tęskni za bliskością, jednak strach przed krytyką, lęk przed odrzuceniem i nadwrażliwość powstrzymują ich przed nawiązaniem bliskości.
Czym jest unikowe zaburzenie osobowości?
Osoby z unikowym zaburzeniem osobowości przejawiają skrajne zahamowanie w kontaktach społecznych. Ważnym czynnikiem konstytucjonalnym, który wynika z wrodzonego temperamentu tych osób. Jest introwersja. Introwersja sprawia, że takie osoby swoje emocje i przeżycia kierują raczej do wewnątrz niż na zewnątrz. W efekcie przeżywają niechęć do nawiązywania kontaktów interpersonalnych i mają mało bliskich relacji.
Przy spotkaniu osoby z osobowością unikającą można poczynić błędne założenie, że takiej osobie w ogóle nie zależy na bliskości. W rzeczywistości taka osoba bardzo tęskni za bliskością, jednak strach przed krytyką, lęk przed odrzuceniem i nadwrażliwość powstrzymują ich przed nawiązaniem bliskości.
W przeciwieństwie do osób ze schizoidalnym zaburzeniem osobowości, osoba z unikowym zaburzeniem osobowości nie cieszy się swoją samotnością, a wręcz czuje się samotna i znudzona. Takie osoby mają duże trudności w swobodnym komunikowaniu się z innymi, przez to przeżywają duży lęk i w efekcie mają bardzo niską samoocenę.
Osoby z unikowym zaburzeniem osobowości prezentują też nadmierny krytycyzm wobec siebie. W połączeniu z bardzo dużym zaabsorbowaniem w poznawanie opinii innych na swój temat może to prowadzić do obniżenia samooceny w odpowiedzi na nawet mało istotne uwagi, które osoba bez tego zaburzenia mogłaby zupełnie zignorować.
Innymi stałymi cechami jest uczucie niedopasowania i nieudolności społecznej. To wszystko sprawia, że taka osoba bardzo cierpi a trudno jej poszukać wsparcia na zewnątrz. Często skutkuje to stanami depresyjnymi. W wielu badaniach widać też, że oznaki unikowego zaburzenia osobowości nakładają się z objawami fobii społecznej. Ponadto badacze potwierdzają, że osoby z takim zaburzeniem cechują się bardziej zgeneralizowaną nieśmiałością i unikaniem nowych sytuacji i emocji (również tych pozytywnych).
’
Unikowe zaburzenie osobowości często skutkuje stanami depresyjnymi.
Jakie są przyczyny unikowego zaburzenia osobowości?
Do przyczyn tego zaburzenia zalicza się zgodnie z wynikami badań zarówno czynniki genetyczne jak i środowiskowe. Unikowe zaburzenie osobowości często powtarza się w tych samych rodzinach, co wskazuje na czynnik dziedziczności w jego przypadku. W czynnikach sprawczych tego zaburzenia dużo mówi się tym samym o dziedziczności cech, a szczególnie tych, które kształtują zahamowany temperament. Prawdopodobnie geny, które są tutaj odpowiedzialne za pojawienie się zaburzenia, mogą być szczególnie istotne w środowisku rodzinnym, w którym dzieci doświadczają odrzucenia i niezrozumienia. Tworzy to podszyte obawą wzorce przywiązania, które z kolei mogą przekształcić się późniejszym życiu w poważne zaburzenie osobowości. Wspomniane odrzucenie może dodatkowo obniżać samoocenę i poczucie własnej wartości, co także przyczynia się do rozwoju omawianych problemów.
Jak leczyć unikowe zaburzenie osobowości?
Leczenie jest możliwe dopiero wtedy, gdy chory sam zgłasza się z problemem do psychoterapeuty lub psychiatry. Niestety, w przypadku omawianego zaburzenia osobowości kluczowym problemem są skrajne zahamowania w kontaktach społecznych, co samo w sobie stanowi poważną przeszkodę, by skontaktować się z osobą, która może udzielić pomocy. W związku z tym cierpiący często zgłasza się do specjalisty dopiero wtedy, gdy jego problemy są już zupełnie nie do zniesienia, a jego zaburzenie sprawia, że czuje się niemalże wykluczony ze społeczeństwa, trudno mu zaspokoić własne potrzeby poza relacjami z innymi osobami i w związku z tym trudno mu normalnie funkcjonować każdego dnia. Bardzo często zaburzenie osobowości tego typu w swojej ostrej formie utrzymuje się przez długie lata, co może skutkować tym, iż idzie w parze z depresją oraz zaburzeniami lękowymi. Leczenie osób z unikowym zaburzeniem osobowości koncentruje się na prowadzeniu terapii indywidualnej, przy czym wtedy, gdy towarzyszą jej wspomniane problemy, takie jak depresja czy też zaburzenia lękowe, do leczenia mogą być włączone środki farmakologiczne, oddziałujące na odpowiednie neuroprzekaźniki i wspierające psychoterapię.
Więcej informacji o zaburzeniach psychicznych znajdziesz na trzymsie.pl.
