Paranoiczne zaburzenie osobowości to zaburzenie, w którym dominuje nieufność i podejrzliwość, co negatywnie wpływa na relacje interpersonalne. Osoba z takim zaburzeniem będzie miała wiele trudności w nawiązaniu i utrzymaniu relacji. Trudno będzie jej uwierzyć w czyjeś dobre zamiary, brak ukrytych motywów oraz uznać, że ktoś może być bardziej źródłem wsparcia niż zagrożenia.
Paranoiczne zaburzenie osobowości najczęściej rozpoczyna się na początku dorosłego życia. W jego przypadku dużo bardziej narażoną grupą są mężczyźni, u kobiet występuje rzadziej.
Osoby z paranoicznym zaburzeniem osobowości mają skłonność do spostrzegania siebie jako człowieka bez skazy. Trudno im zaakceptować, że popełnili jakiś błąd, dlatego w takiej sytuacji winę przypisują komuś innemu, najczęściej równocześnie dostrzegając nikczemne motywy.
Ogromnym kosztem osobistym tego zaburzenia jest życie w nieustannym napięciu i poczuciu zagrożenia, które jest naprawdę trudne do zniesienia. W efekcie wiele czasu i energii osoba poświęci na odnalezienie dowodów, które potwierdzałyby, że wiszące nad nią zagrożenie jest realne. Taka osoba będzie wszędzie wietrzyć podstęp i szukać dowodów prześladowania lub spisku, równocześnie odrzucając dowody, które przeczą jej teorii.
Paranoiczne zaburzenie osobowości: objawy
Badania potwierdzają, że na paranoiczne zaburzenie osobowości mogą się składać zarówno elementy podejrzliwości jak i wrogości. Konsekwencją życia w ciągłym napięciu jest impulsywność, osoba z paranoją będzie reagować szybko i gniewnie, a nawet agresywnie. Trudno będzie jej wybaczyć krzywdę, a już tym bardziej o niej zapomnieć.
Wspomniane na początku trudności z utrzymaniem związków są szczególnie istotnym problemem osób z paranoicznym zaburzeniem osobowości. Bardzo często w relacjach romantycznych pojawiają się liczne podejrzenia o zdradę, co często skutkować może zrywaniem relacji, gdy partner nie jest już dłużej w stanie tolerować powtarzających się podejrzeń i braku zaufania. Poza relacjami partnerskimi osoby z tym zaburzeniem mogą mieć problem z innymi osobami, ze względu na fakt, iż z reguły są wobec nich zdystansowane i zimne. Dodatkowo, w przypadku wszystkich relacji starają się uzyskać jak największą kontrolę, by zredukować dyskomfort płynący z długiej listy wątpliwości i podejrzeń.
Osoby z omawianej grupy bardzo często mają znaczny problem ze zrelaksowaniem się, wynikający ze stałego napięcia i stresu. Nie dostrzegają swojego problemu, uważają, że zawsze mają rację we wszystkich swoich podejrzliwych przypuszczeniach, więc tym samym nieustannie myślą i martwią się wszystkimi potencjalnymi zagrożeniami dla ich dobrostanu.
Dobrze jest pamiętać, że pomimo dużych trudności w funkcjonowaniu społecznym takie osoby z reguły utrzymują dość dobry kontakt z rzeczywistością, choć w chwilach stresu mogą doświadczać przemijających objawów psychotycznych.
Paranoiczne zaburzenie osobowości: przyczyny
W przyczynach powstania tego zaburzenia dostrzega się czynniki genetyczne oraz rodzinne. Dziedziczenie takich cech jak antagonizm i neurotyczność tworzą podatny grunt. Jeżeli dojdzie do tego niska jakość opieki rodzicielskiej, wykorzystanie w dzieciństwie czy też doświadczenie przemocy może skutkować to pojawieniem się zaburzenia w dorosłym życiu.
Paranoiczne zaburzenia osobowości: leczenie
Osoby z paranoicznym zaburzeniem osobowości z reguły nie dostrzegają swojego problemu, ponieważ są przekonane, że wszystkie, często wręcz irracjonalne podejrzenia, mają pełne oparcie w rzeczywistości i nie są wynikiem zaburzonego myślenia. W związku z tym, osoby z tej grupy zwykle nie szukają pomocy ze strony bliskich czy też profesjonalistów. Jeżeli jednak pojawi się już przestrzeń do zauważenia i pogodzenia się z własnymi problemami, najbardziej efektywna w powrocie do zdrowego funkcjonowania jest psychoterapia. W przypadku omawianych osób opiera się ona z reguły na pracy nad poprawą komunikacji z innymi osobami czy też radzeniem sobie w codziennych sytuacjach, w których znaczącą przeszkodą mogą być nieustające podejrzenia np. o zdradę.
Jeżeli tematyka zaburzeń osobowości wydała ci się interesująca, więcej artykułów znajdziesz na trzymsie.pl.
