Fobia społeczna charakteryzuje się wieloma objawami, jednak można podzielić je na 4 grupy. Dowiedz się o nich więcej.
Fobia społeczna, inaczej nazywana lękiem społecznym, to wszechobecny problem, który dotyka wielu z nas. W życiu codziennym spotykasz się z sytuacjami, które w mniejszym lub większym stopniu są dla Ciebie stresujące. Doświadczyć możesz tego podczas styczności z innymi ludźmi. Wystąpienia publiczne, pierwsza randka czy też rozmowa z nowo poznaną osobą – takie i inne sytuacje to dla wielu normalna sprawa, jednak są wśród nas osoby, dla których takie zdarzenia powodują poczucie lęku czy też ograniczenia w funkcjonowaniu społecznym, zawodowym. W takich właśnie przypadkach mówimy o występowaniu fobii społecznej. Poczucie bycia ocenianym wywołuje objawy poznawcze, emocjonalne, fizjologiczne i behawioralne, którym przyjrzymy się trochę bliżej.
4 objawy fobii społecznej
1. Myśli
Jednym z najczęstszych objawów fobii społecznej są negatywne myśli, które codziennie kłębią się w Twojej głowie. Zaczynasz coraz częściej skupiać się na tym, w jaki sposób odbiera Cię otaczający świat. Próbujesz wpasować się w dane środowisko, jednak zawsze towarzyszy Ci idea, że nie jesteś wystarczająco dobry/dobra. Podczas rozmowy próbujesz czytać komuś w myślach, analizujesz każde spojrzenie lub gest wykonany w Twoją stronę. Starasz się odgadnąć, co ktoś inny sądzi na temat Twojej osoby. Boisz się wówczas, że zostaniesz negatywnie odebrany przez nieznajomych bądź kolegów z pracy. Wyobrażasz sobie siebie w danej sytuacji, planujesz wszystko setki razy, rozmyślasz nad tym, jak wypadniesz, jednak nawet to nie pomaga. Martwisz się na samą myśl o wystąpieniu przed szerszym gronem odbiorców. Obawa przed pozornie zwyczajnymi sytuacjami społecznymi skutkuje natłokiem takich i innych refleksji dotyczących Ciebie samego. Myśli, które mogą brać udział w Twoim życiu codziennym: „Nie jestem dość dobra”., „Na pewno mi się nie uda”. „Źle wyglądam, wszyscy mnie wyśmieją”. „Nie będę się odzywać, bo powiem coś nie tak”. „Czuję, że robię się czerwony, lepiej stąd pójdę”.
2. Emocje
Fala wspomnianych wyżej myśli ma ogromny wpływ na emocje, które w Tobie siedzą. Ciągła analiza oraz obawa przed krytyką innych powoduje poczucie samotności. Rutynowe czynności przynoszą bezradność, przygnębienie. Zaczynasz widzieć siebie jako jednostkę nieprzystosowaną lub gorszą od innych. Powoduje to ciągły lęk przed sytuacjami społecznymi, a co za tym idzie, utratę poczucia własnej wartości, dyskomfort. Zamykasz się w sobie, czujesz napięcie, zagrożenie. Zaburza to normalne funkcjonowanie i jest to przyczyną napięcia emocjonalnego.
3. Zmiany w ciele
Fobii społecznej bardzo często towarzyszą nie tylko myśli czy emocje. Sygnały alarmujące daje również Twoje ciało. Podczas rozmowy z szefem zaczynasz się nadmiernie pocić, masz problemy z oddychaniem, drżą Ci ręce. Kiedy masz wygłosić przemowę, Twój oddech przyspiesza, czujesz ciężkie bicie serca, Twoje ciało ogarnia paraliż. Na myśl o spotkaniu z potencjalnym partnerem przeszywa Cię zimny dreszcz. Myśl o tym, że zostanie to zauważone i źle odebrane, nie pozwala Ci nad tym zapanować. Masz problem z powiedzeniem choćby jednego słowa, zaczynasz się jąkać, dławić, a twarz zalewa się falą czerwieni. Często odczuwasz dyskomfort w żołądku oraz ból w klatce piersiowej. Czujesz brak kontroli nad życiem, obawiasz się nagłych wymiotów, oddania moczu, a nawet śmierci.
4. Zachowania zabezpieczające i unikanie
Wiele sytuacji powoduje u Ciebie lęk, dlatego zaczynasz ich unikać. Nie rozmawiasz z nieznajomymi, a nawet nie szukasz nowych znajomości. Postanawiasz się wycofać, rezygnujesz z wszelkich spotkań towarzyskich, wypadów na miasto. Podstawowe czynności sprawiają Ci problem, dlatego ograniczasz je do minimum. Unikasz kontaktu wzrokowego, zakrywasz twarz. Przez cały czas towarzyszą Ci myśli, co powiedzą inni, dlatego wolisz milczeć. Szukasz wymówek, tworzysz plan ucieczki. Unikanie to klasyczna metoda radzenia sobie ze stresem. Jednak zamiast czuć się lepiej, umacniasz się w fobii, zataczasz błędne koło lęku społecznego. Powoli tracisz pewność siebie, czujesz się gorszy, wyobcowany. Im bardziej unikamy zdarzeń, które wzbudzają w nas lęk, tym bardziej się ich boimy.
Pamiętaj.
Fobia społeczna to zaburzenie, które można wyleczyć. Nie bój się prosić o pomoc. Zostając sam z problemem, uniemożliwiasz sobie normalnie funkcjonowanie w społeczeństwie i otaczającym Cię środowisku. Terapia poznawczo-behawioralna pokaże Ci, gdzie jest źródło Twojego lęku, jak zwalczyć negatywne myśli, a także nauczy Cię, jak prawidłowo reagować na konkretne sytuacje społeczne.