Histrioniczne zaburzenie osobowości cechuje się nadmiernym pragnieniem znajdowania się w centrum uwagi, osiąganym przez np. wysoki poziom dramaturgii podczas spotkań z innymi, a także bogatą emocjonalnością i zaburzonym obrazem własnej osoby.
Wielu badaczy podkreśla czynniki genetyczne w rozwoju osobowości histrionicznej. Osobowość ta występuje częściej u osób, których bliska osoba cierpiała na to samo schorzenie. Bardzo istotna w tym kontekście jest konstytucja temperamentalna tego zaburzenia. Temperament jest dziedziczny i nie da się go drastycznie zmienić w ciągu życia. Jest to sposób w jaki nasz układ nerwowy przetwarza bodźce. Osoba z histrionicznym zaburzeniem osobowości będzie prezentować żywy, energiczny i nadwrażliwy temperament. W jej przypadku prawdopodobnie w historii niemowlęctwa obserwowano skrajne reakcje: pisk z radości i wielki płacz z frustracji. W dorosłym życiu osoba histrioniczna też funkcjonuje w takich skrajnościach, migrując pomiędzy stanami radości i frustracji. Tego typu wahania klasyfikuje się jako niestabilność emocjonalną i mogą stanowić poważny problem np. w kontaktach z innymi osobami.
Doświadczenie życiowe także może mieć znaczenie dla pojawienia się tego typu osobowości i kluczowe tutaj jest modelowanie zachowania, czyli uczenie się konkretnych zachowań i postaw w wyniku obserwacji bliskich osób, które w określony sposób radzą sobie np. ze stresem.
Histrioniczne zaburzenie osobowości
W ujęciu temperamentalnym mówimy o nadwrażliwości, zaś analizując te osoby pod kątem relacji ze środowiskiem społecznym możemy określić je jako skrajnie ekstrawertyczne. Taki ekstrawertyzm często wzbudza zainteresowanie otoczenia, a czasem nawet oczarowuje innych. Jednak to zainteresowanie nie prowadzi do stałych, stabilnych relacji, ponieważ nieustanne poświęcanie uwagi tym osobom męczy ich otoczenie.
W obszarze samoooceny osoby histrioniczne w znacznym stopniu uzależnione są od cudzych opinii – zarówno tych pozytywnych, jak i krytycznych, na które osoby te są szczególnie wrażliwe. Stale poszukiwana jest aprobata ze strony innych, oznacza to jednakże, że trudno jest im ustabilizować poczucie swojej wartości, które mogłoby stać się głębokie i prawdziwe. Ta tendencja do poszukiwania uznania w oczach innych wiąże się z kolei z ogromną potrzebą bycia zauważonym. Osoby histrioniczne odczuwają wręcz silny dyskomfort gdy nie znajdują się w centrum uwagi.
Aby uniknąć nieprzyjemnego stanu związanego z byciem niezauważonym lub ignorowanym wygląd i zachowanie osoby z histrionicznym zaburzeniem osobowości często bywa teatralne i emocjonalne, a nawet seksualnie prowokacyjne i uwodzicielskie.
Co ciekawe, histrioniczne osoby często nie zdają sobie sprawy, że ich zachowanie można odebrać jako seksualne zaproszenie. Co istotne, podczas gdy tego typu zachowania mogą prowadzić do nawiązania relacji romantycznych, trudności pojawiają się gdy relacja z innymi ma być podtrzymana. Obejmuje to nie tylko relacje romantyczne. Osoby histrioniczne uważane są za sztuczne bądź płytkie, a koncentracja na sobie i wiele innych cech wspomnianych wcześniej prowadzą do znaczących trudności w związkach z innymi.
Histrioniczne zaburzenie osobowości częściej obserwuje się u kobiet niż u mężczyzn. Obraz płci też ma duże znaczenie – kobieta cierpiąca na to zaburzenie z reguły postrzega kobiecość jako słabą i niewiele znaczącą, oraz, że to atrybut męskości ma władzę. Taka kobieta więc przywiązuje się do mężczyzn aby podnieść swoje poczucie własnej wartości i jednocześnie karze ich za domniemaną wyższość.
Osoby z histerycznym zaburzeniem osobowości w rzeczywistości czuję się często jak małe, przestraszone dziecko. Taka dynamika sprawia, że te osoby często w istocie pełnią zawody opiekuńcze i pomagają innym w trudnej sytuacji.
Histrioniczne zaburzenie osobowości należy do zaburzeń osobowości z wiązki B, które cechują się skłonnością do dramatycznych, emocjonalnych i niekonwencjonalnych zachowań.
Więcej o zaburzeniach osobowości przeczytasz na blogu trzymsie.pl.
